Het Omgevingsprogramma Gezonde Leefomgeving
Het programma vertaalt ambities uit de Omgevingsvisie 2040 en Koers Sociaal naar acties in de leefomgeving. Denk aan het verbeteren van luchtkwaliteit, geluid en groen, maar ook aan stress en eenzaamheid. Met behulp van acht indicatoren wordt gezondheidswinst inzichtelijk gemaakt. Deze indicatoren vormen de basis voor maatregelen en helpt de slag maken van data naar daadkracht.
Met dit programma werkt Eindhoven aan drie doelen voor 2030:
- Drie extra gezonde levensjaren per inwoner
- twintig procent minder gezondheidsverschillen tussen wijken
- Structurele verankering van gezondheid in stedelijke ontwikkeling
Samen doen
Mee kunnen doen en participatie staan centraal. Inwoners, bedrijven en instellingen worden betrokken via een getrapte aanpak: van strategische sessies tot gesprekken op gebiedsniveau zodat duidelijk is wat er speelt en ieder kan doen wat nodig is om gezondheidswinst te realiseren.
Planning
- September: eerste participatiemoment
- Oktober: ontwerpprogramma ter inzage
- Februari 2026: definitieve vaststelling
Acht indicatoren
Eindhovenaren die het moeilijk hebben, leven vaker op ongezonde plekken. Om te bepalen welke plekken dat zijn delen we de stad op in zeshoeken. Elke zeshoek krijgt een score op basis van acht indicatoren. Zo zien we waar, met wat en met wie we de meeste gezondheidswinst kunnen behalen.
Vier sociale indicatoren
- Sociaaleconomische status (inkomen, werk, opleiding)
- Eenzaamheid
- Stress
- Gezonde Levensverwachting
Vier ruimtelijke indicatoren
- Groen
- Geluid en luchtkwaliteit
- Afstand tot basisvoorzieningen (zorg, school, supermarkt, ontmoetingsplekken)
- Aantal inwoners per m2 (verdichting)
-
Sociaal-economische status: Zorg voor betaalbare huisvesting en verbeterde toegang tot werk en opleiding.
-
Eenzaamheid: Ontwerp om sociale interactie te bevorderen en eenzaamheid te verminderen.
-
Stress: Creëer ruimtes die ontspanning en rust bieden, naast het bruisende stadsleven.
-
Gezonde jaren erbij: Stimuleer een gezonde leefstijl door middel van voeding, beweging en zingeving.
-
Groene omgeving: Verbeter grijze of hete plekken met meer groen en slim waterbeheer.
-
Geluid en luchtkwaliteit: Verminder geluidsoverlast en zorg voor schonere lucht.
-
Afstand tot basisvoorzieningen: Zorg dat zorg, scholen en supermarkten goed bereikbaar zijn.
-
Verdichting van de stad: Houd rekening met de toenemende bevolkingsdichtheid.
Gezonde stad: van ambitie naar actie. Hoe gaan we dat doen?
De onderstaande acht iconen geven met de omschrijving duidelijk aan hoe we deze ambitie willen bereiken.
Deze acht indicatoren kunnen samen zorgen voor een gezonde, prettige en groene plek om te wonen en te leven. Ze versterken elkaar: bijvoorbeeld, een groenere omgeving vermindert stress, verbetert de luchtkwaliteit en moedigt beweging aan. Als al deze factoren samenkomen, creëren we een plek waar mensen zich fysiek en mentaal beter voelen. Dit draagt niet alleen bij aan gezondheid, maar ook aan sociale interactie, rust en veiligheid.
Quotes betrokkenen
“Iedereen vindt gezondheid heel belangrijk, vooral als jezelf ziek wordt of naasten. Onze invloed op de individuele gezondheid is beperkt en aan sommige dingen kun je alleen collectief iets doen. Veel zaken hebben invloed op je gezondheid. Daarom kijken we heel precies in de gebieden waar we de meeste gezondheidswinst kunnen halen. Dat kan bijvoorbeeld door de luchtkwaliteit te verbeteren, basisvoorzieningen toe te voegen en financiële stress, eenzaamheid, depressie en roken te verminderen. We zoeken samen met corporaties, investeerders, projectontwikkelaars en inwonerscollectieven naar manieren hoe dit kan. Ons doel: elke inwoner van Eindhoven een eerlijke kans op een gezonder en gelukkiger leven in een fijne leefomgeving. Dat is waar we met z’n allen voor gaan.”
Maartje Essens, Adviseur gezonde leefomgeving
“Iedereen wil toch wonen, werken en leven in een groene, gezonde leefomgeving? Maar niet voor iedereen is dit vanzelfsprekend, niet iedereen heeft dezelfde kansen. De plek waar je woont heeft invloed op je gezonde levensverwachting. Daarmee willen we aan de slag! Niet door te praten, maar door te DOEN. Samen met partners en de vele inwoners in onze stad.”
Yvonne van der Linden, Programmamanager gezondheid
“In Eindhoven sturen we voor het eerst concreet op een gezonde, groene leefomgeving – gebiedsgericht en toetsbaar. Met 8 indicatoren, 3620 zeshoeken en de Omgevingswet als fundament. Zo maken we gezondheidswinst tastbaar – met kaart, maatregelen en samenwerking. Een kantelpunt, juist op de plekken waar het het meest nodig is. Blij dat ik mee voorop mag lopen.”
Jim van den Beuken – Vital Zone Instituut
Doe mee en schrijf je in voor een demosessie
In Eindhoven brengen we de gezonde toekomst samen tot leven. Doe ook mee en ontdek wat jij kunt veranderen. Voor wie zijn de demosessies bedoeld? Op de eerste plaats natuurlijk voor inwoners maar ook voor partners zoals woningbouwcorporaties, stedenbouwers, planologen, architecten, ontwikkelaars, ondernemers, beleggers, etc.
Op korte termijn worden de demosessies gepland en verschijnt hier de event agenda met alle data t/m eind 2025 + aanmeldformulier(en).
Waar vind ik meer informatie?
Kijk voor meer informatie over de Gezondheidsnota op de pagina Gezondheidsbeleid.