Hoewel de stad een sterke groenstructuur heeft, is niet iedere wijk even groen. Over de hele stad genomen bestaat 44% van de oppervlakte uit groen. Voor het gebied binnen de ring is dat slechts 18%. En van het vergrote centrumgebied (Tramstraat, Witte Dame, Emmasingelkwadrant en De Bergen) is maar 9% groen.
Daarbij komt dat de Eindhovense bevolking groeit. Er worden tot 2040 binnen de Ring 21.000 nieuwe woningen gebouwd. Dat komt neer op een behoefte van 16,8 hectare extra groen (in lijn met het huidige beleid om 8m2 per woning toe te voegen).
Het Groenplan Centrum biedt een strategie om deze uitdagingen aan te pakken. Het doel is om de leefbaarheid te bevorderen door de groenstructuur van het centrum te versterken en de stad beter te verbinden met groene ruimtes.
Uitvoeringsstrategie
De vergroening van het centrum wordt opgedeeld in plannen voor de korte termijn en plannen voor de middellange termijn.
Korte termijn plannen
a) Vergroenen van karakteristieke pleinen
Wilhelminaplein
Dit plein heeft potentie voor vergroening en wordt ontwikkeld volgens het concept "van parkeerplein naar parkplein." Het ontwerp wordt in overleg met omwonenden en ondernemers gemaakt.
Plein naast Catharinakerk
Het gebied ten zuiden van de kerk wordt opnieuw ingericht vanwege onderhoud en overlast. Dat is dus ook een mooi moment om te vergroenen. Het vernieuwde plein wordt een plek om te verblijven of om doorheen te lopen.
Markt
De Markt is onderdeel van de laatste fase van de herinrichting van de binnenstad. Een forse vergroening is lastig: ondergronds hebben onder andere de schuilkelder en kabels en leidingen ruimte nodig en ook boven de grond is de ruimte beperkt omdat de Markt een evenementenlocatie is en er terrassen staan. We doen aanvullend onderzoek om de mogelijkheden tot vergroening in kaart te brengen.
b) Vergroenen van straten
Er is een lijst opgesteld van plekken die kansrijk zijn voor vergroening op korte termijn. Met deze projecten kunnen we de komende jaren zo’n 10.000m2 groen toevoegen aan het centrum. De eerste locaties voor kansrijke projecten zijn:
- Tramstraat
- Smalle Haven
- Kleine Berg
- Achter Stratumseind
- Luciferstraat
- Paradijslaan
- Van Abbe
- Vesteda toren
- Nieuwe Emmasingel
- expeditiesteeg achter Nieuwe Emmasingel
- Kerkstraat
c) Groene iconen
Naast regulier groen zetten we ook in op iconische groenobjecten. Iconisch omdat ze bijzonder, inspirerend, verrassend en/of innovatief zijn. Ze vertellen het verhaal over de transformatie, verduurzaming en leefbaarheid van de stad. Het Groenplan Centrum ondersteunt de realisatie van twee groene iconen.
Mobiel arboretum (Stadhuisplein)
Voor het Stadhuisplein bestaan al plannen, maar de uitvoering daarvan vindt pas over een aantal jaar plaats. Daarom kiezen we nu voor vergroening in de vorm van een mobiel arboretum: een verzameling van verplaatsbare bomen in bakken. Het project vertelt het verhaal van de bomengeschiedenis van Eindhoven en zorgt voor tijdelijke vergroening. Vanuit het Stadhuisplein kan het mobiel arboretum ook worden ingezet op andere locaties.
Spottersplek voor groene daken (locatie n.t.b.)
Deze spottersplek, waarvan de locatie nog moet worden bepaald, biedt uitzicht op groene daken die flinke oppervlaktes in de stad kunnen vergroenen. En ze leveren een belangrijke bijdrage aan klimaatadaptatie en biodiversiteit.
d) Impulsregeling biodiversiteit en groene gevels
Om naast het vergroenen van de openbare ruimte ook de rest van de stad te vergroenen, richten we ons op samenwerking met pandeigenaren. Daarom wordt er een impulsregeling opgezet om particulier eigendom te vergroenen, naast bestaande regelingen voor het vergroenen van daken. De voorwaarden voor deze regeling moeten nog worden uitgewerkt. Hiervoor is jaarlijks een budget van gemiddeld €100.000.
Middellange termijn plannen
Naast de locaties voor de korte termijn zijn er locaties aangewezen die op de middellange termijn vergroend kunnen worden. Die locaties worden de komende tijd uitgewerkt tot concrete projecten. Twee locaties worden daarvoor al verder voorbereid.
a) Superdommel
Rondom de Dommel zijn al verschillende ingrepen gedaan om de biodiversiteit te verhogen. Het idee is om de biodiversiteit nu nog verder te versterken en ook om de beleefbaarheid van deze beek te vergroten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan toegankelijke oevers.
b) Vergroenen Eindhovense laag
We willen daken in de binnenstad zoveel mogelijk gebruiken voor vergroening en waterberging. Waar mogelijk ook in combinatie met aantrekkelijke en relevante functies zoals sport en spel, energie of een dakterras. Het gaat daarbij vooral om daken van de Eindhovense laag: de vele gebouwen van circa vijf lagen hoog die zo kenmerkend zijn voor de Eindhovense binnenstad.
Afwegingskader
Naast de hierboven genoemde locaties zijn er nog meer locaties die kansrijk zijn om te vergroenen. Op basis van de impact van die projecten, de slagingskans en de financiële mogelijkheden (bijvoorbeeld via bijdragen vanuit andere programma’s) wordt bepaald of een project in aanmerking komt voor (gedeeltelijke) financiering vanuit het Groenplan Centrum.
Financiën
Het Groenplan Centrum wordt gefinancierd uit verschillende bronnen.
Bestuursakkoord
Het Bestuursakkoord heeft €1,5 miljoen aan incidentele middelen en €0,5 miljoen per jaar aan structurele financiering beschikbaar gesteld voor vergroeningsinitiatieven in het centrum.
Groenfonds
Gekoppeld aan de verdichtingsopgave van 21.000 woningen in het centrum bestaat er ook een vergroeningsopgave: 8m2 groen per woning. Dat lukt niet altijd op eigen terrein. Daardoor moet er ook uitgeweken worden naar nabijgelegen percelen. Als ook dat niet lukt, moet er een financiële bijdrage geleverd worden aan een groenfonds.
(Boven)stedelijke middelen
Ook andere financieringsbronnen worden onderzocht, waaronder co-financiering vanuit de stad tot Europese middelen.
Monitoring
Voor de monitoring van de verdere vergroening van het centrum wordteen digitaal dashboard ingericht. De basis hiervoor is een kaart waarop de verschillende projecten zichtbaar zijn die zijn uitgevoerd of op de planning staan voor uitvoering.