Omgevingsprogramma ter inzage
Het ontwerp Omgevingsprogramma Gezonde Leefomgeving vertaalt strategisch beleid naar concrete acties voor gezondheidswinst. Met behulp van 8 indicatoren en een gebiedsgerichte gezondheidskaart wordt zichtbaar waar maatregelen nodig zijn. Het programma ligt ter inzage van 7 november tot en met 19 december 2025.
Hieronder vind je het volledige programma.
-
Programma Gezonde Leefomgeving 2026-2035 (1.75 MB)
Bekijk ook de officiële bekendmaking in het Gemeenteblad van Eindhoven.
Via onderstaande knop kun je je zienswijze indienen. Dat mag als je het ergens niet mee eens bent of als je juist positieve feedback hebt. Je ontvangt per e-mail een bevestiging en planning van de procedure.
Wat staat er in het Omgevingsprogramma Gezonde Leefomgeving?
Met het Omgevingsprogramma Gezonde Leefomgeving geven we beleidsmakers een kaart in handen die inzicht geeft in de gezondheid in een gebied.
Met behulp van acht indicatoren wordt gezondheidswinst inzichtelijk gemaakt. Deze indicatoren vormen de basis voor maatregelen en helpt de slag maken van data naar daadkracht. Met de verzameling van data in een digitale kaart kun je scherp zien waar en waarom het knelt. De kaart verdeelt de stad in 3620 zeshoeken. Elke zeshoek krijgt een score op acht indicatoren die flinke invloed hebben op gezondheid: geld & werk, eenzaamheid, stress, ervaren gezondheid, groen, geluid & lucht, voorzieningen en verdichting. Hiermee kunnen we zien:
- waar de meeste gezondheidswinst te halen is;
- wie een rol heeft;
- welk type maatregelen we moeten ontwerpen en uitvoeren.
Elke zeshoek wordt zo een kompas voor actie op de juiste schaal: geen losse cijfers, maar een concreet startpunt voor uitvoering in gebied, beleid en samenwerking. Dit biedt houvast en ruimte voor maatwerk, eigen initiatieven en bundelt kracht en middelen.
De acht indicatoren kunnen samen zorgen voor een gezonde, prettige en groene plek om te wonen en te leven. Sociale, fysieke en psychologische initiatieven versterken elkaar. Voorbeeld: een groenere omgeving vermindert stress, verbetert de luchtkwaliteit en moedigt beweging aan. Zo brengen we de stad samen tot leven en creëren we plekken waar mensen elkaar kennen en zich fysiek en mentaal beter voelen.
We hebben drie centrale doelen vóór 2030:
- +3 gezonde levensjaren per inwoners
Aantoonbare gezondheidswinst in gebieden - 20% minder gezondheidsverschillen tussen wijken
Prioriteit voor gebieden met de meeste potentie - Gezondheid structureel verankerd in stedelijke ontwikkeling
Impactgericht sturen wordt verplicht
Planning invoering Omgevingsprogramma en Gezondheidskaart
In 2025 zijn we nog in volle gang met de participatie en het maken van het programma. De planning is:
| September 2025 | Centraal participatiemoment met externe partners (afgerond) |
| November 2025 | Ontwerpprogramma ter inzage |
| Februari 2026 | Definitieve vaststelling |
We nemen 2026-2027 om stap voor stap te zorgen voor invoering en bekendheid met het programma en de gezondheidskaart. We investeren in goede training en borging in de afdelingen en bij partners.
Wat is een gezonde leefomgeving?
De gemeente Eindhoven heeft hiervoor de volgende definitie: Een gezonde leefomgeving is een omgeving waar een goede balans is tussen sociale en ruimtelijke indicatoren zoals veel groen, korte afstand tot basisvoorzieningen en gemeenschapsvorming. Een omgeving die niet stress verhogend is en waar eenzaamheid niet ervaren hoeft te worden. En een omgeving die geen negatieve invloed heeft op gezonde levensjaren door een zo goed mogelijke balans in verdichting, geluid-, en luchtkwaliteit.
Vier sociale indicatoren
-
Sociaal-economische status: Zorg voor betaalbare huisvesting en verbeterde toegang tot werk en opleiding.
-
Eenzaamheid: Ontwerp om sociale interactie te bevorderen en eenzaamheid te verminderen.
-
Stress: Creëer ruimtes die ontspanning en rust bieden, naast het bruisende stadsleven.
-
Gezonde jaren erbij: Stimuleer een gezonde leefstijl door middel van voeding, beweging en zingeving.
Vier ruimtelijke indicatoren
-
Groene omgeving: Verbeter grijze of hete plekken met meer groen en slim waterbeheer.
-
Geluid en luchtkwaliteit: Verminder geluidsoverlast en zorg voor schonere lucht.
-
Afstand tot basisvoorzieningen: Zorg dat zorg, scholen en supermarkten goed bereikbaar zijn.
-
Verdichting van de stad: Houd rekening met de toenemende bevolkingsdichtheid.
Wat zijn de concrete doelen van het Omgevingsprogramma?
Het doel is aantoonbare gezondheidswinst. Daarbij is gezondheid leidend bij iedere stedelijke ontwikkeling en verankerd in elk ruimtelijk plan. De gezondheidskaart wordt als startpunt ingezet bij planvorming, ontwerp en samenwerking en geeft een goede basis voor participatie en actie in gebieden. Gezondheid wordt geborgd in alle beleid: Health in all policies. Ook moet dat meetbaar zijn. Ieder initiatief moet aantoonbaar bijdragen aan gezondheid. Daarnaast streven we ernaar dat gebieden die het nodig hebben voorrang krijgen.
Participatie
Om het Omgevingsprogramma te kunnen maken, zijn diverse onderzoeken en analyses gedaan. Hiervoor haalden we informatie op bij inwoners via de inwonersenquête, bij collega’s en samenwerkingspartners.
Daarnaast legden we 4 september de Gezondheidskaart voor én bespraken we hoe partners betrokken willen worden bij het werken met het Omgevingsprogramma en de Gezondheidskaart.
Kan ik ook participeren bij het maken van ruimtelijke plannen?
Ja, dat kan. Bij de uitrol van ruimtelijke plannen is participatie verplicht. Hou daarom de plannen in je buurt goed in de gaten. Natuurlijk zorgt iedereen ook voor de eigen gezondheid.
Dutch Design Week Expo 2025
Met het omgevingsprogramma stonden we in 2025 op de expo ‘Unfair Play - Closing the health gap’, bedacht door social designers, op het Ketelhuisplein. We lieten bezoekers een eenvoudig spel spelen: het stapelen van 5 grote blokken. Elke speler kreeg vooraf een handicap op basis van een postcode. Zo maakten we duidelijk dat eenzelfde opgave voor iedereen – gezond blijven – verschillend kan uitpakken, omdat je in een andere omgeving woont.
In de expo werden de 8 indicatoren en de gebiedsgerichte gezondheidskaart toegelicht. Daarmee brengen we het aantal gezondheidsjaren in gebieden in beeld, en welke acties mogelijk zijn om dat tij te keren. Denk bij die indicatoren aan groen, stress of dichte bebouwing. Van de ene plek op de andere kan dat wel 6 gezonde levensjaren schelen. Die oneerlijkheid wilden we laten ervaren en dat is gelukt! We hebben bijna 9000 bezoekers gehad. Met het enthousiasme waarmee het ontvangen werd, kan het de volgende fase in. Hieronder zie je de panelen die tijdens de expo te zien waren.
-
Panelen Unfair Play - Dutch Design Week 2025 (13.53 MB)
Kijk voor meer informatie over de Gezondheidsnota op de pagina Gezondheidsbeleid.
Wil je zelf ook stappen zetten naar een gezonder leven? Kijk dan op de website van DE STAP naar gezonder.