Na drie inspirerende dromenlabs in het afgelopen jaar, organiseerden we op donderdag 5 oktober 2023 het van Dromenlab naar Doenfestival. Dit keer geen uitgebreide presentaties, maar een vol programma met diverse workshops waar iedereen mee aan de slag kon. Onderstaand een verslag van de workshops.

Workshop 1: De toekomst door de ogen van een kunstenaar

Met de innovatiekracht van kunstenaars kunnen we de toekomst vormgeven. Xavier van Delft nam ons mee. Xavier is een animator, filmmaker, kunstenaar en leraar. Dit leverde boeiende gesprekken op, waarbij zorgen gedeeld werden over fietsveiligheid, het gebrek aan ruimte in een gebied waar veel mensen (komen) wonen en de betaalbaarheid van het openbaar vervoer.

Het ging over de leefbaarheid van de toekomstige generatie, waarbij Xavier de deelnemers meegaf dat de toekomst ondefinieerbaar is. Als het over de toekomst gaat wordt er vaak in materie en geld gedacht, terwijl we vooral de rust moeten vinden om alles op een goede manier te doen met de omgeving.

Workshop 2: Visie op mobiliteit door studenten

Een groot aantal studenten van Fontys Hogeschool kwam met diverse workshops en ideeën om de deelnemers te inspireren. Zo werd er gediscussieerd over wat nou dé ideale wijk is. Vooral de mogelijkheid om te ontmoeten (pleintjes bijvoorbeeld) werden hier ingebracht.

Ook was er aandacht voor rolstoelers in het verkeer. Daar kwamen drie ideeën uit voort: laat anderen eens ervaren hoe het is om je in je een rolstoel te verplaatsen, een rolstoel buddy-app waarmee een rolstoeler om hulp kan vragen als dat nodig is en de koppeling van een puntensysteem aan de app, hoe meer hulp je biedt, hoe meer punten die beloond worden. Drie elementen om in samenhang te ontwikkelen: bewustwording door eigen ervaring, daarom hulp bieden, actieve hulp stimuleren door beloning.

Een andere groep studenten nam de deelnemers mee over de wachttijdbeleving bij Eindhoven Centraal. Deelnemers waren te spreken over de ‘huiskamerbeleving’ in de passage (winkeltjes, reuring). Ook werd aangegeven dat er weinig plaats is om te zitten.

Het gesprek aangaan over de verbetering van ruimte en beleving in de stad werd door een groep studenten heel creatief aangepakt: welke muziek zou je toe willen voegen aan de stad? Denk hierbij bijvoorbeeld aan een stationstrap die een pianoklavier is.

Het idee over ‘hubs relax & connect’ was verrassend. Het voorstel is om van een monocentrische stad naar een polycentrische stad te groeien, waarbij hubs met wijkvoorzieningen leidend zijn in de ontwikkeling van nieuwe centra.

Ook de druktebeleving bij events kreeg aandacht. Zo werd er gesproken over de beleving van verkeersknelpunten, actuele informatievoorziening vooraf en onderweg en mogelijke verbeteringen en perspectief op de toekomst.

Workshop 3: Mobiliteit is er voor mensen!

Bureau morgenmakers ging met de deelnemers in gesprek over hoe we wachten fijn en aangenamer kunnen maken. Tijdens de workshop hebben mensen nagedacht over wat fijn en niet fijn is aan wachten. Om vervolgens te omdenken. Ze formuleerden gezamenlijk een ontwerpvraag om direct tot ontwerp-richtingen te komen. Hieronder vind je de uitkomsten. Er is per workshopronde ook gestemd op het beste idee.

Workshopronde 1: Hoe zet ik mezelf aan tot ont-wachten?

1. Wachten is zo erg nog niet…. (3 stemmen)
2. Weghalen van de stoplichten (2 stemmen)
3. Punten-spaaractie: hoe langer je wacht, hoe meer punten je verdient (1 stem)
4. Kleine waarderingsprijs (benoemen van mooie bloemetjes naast het stoplicht of een leuk detail op straat) (1 stem)
5. Ruimte en stroom beschikbaar. Zo kun je rustig wachten, jezelf nuttig maken door te werken. Of juist relaxen of oefeningen doen. (1 stem)
6. Puzzelstation: een plek op bijvoorbeeld het station waar je kleine puzzeltjes kunt halen om de tijd te doden.
7. Spelletjes corner (vergelijkbaar met 1)
8. Mini-workshop wachten voor iedereen
    

Workshopronde 2: Hoe zorg je ervoor dat je fijn wacht?

1. Stationsbos: Een bos in de buurt van het station waar je heen komt als je (weer) moet wachten op de trein (5 stemmen)
2. Kunstlicht: het stoplicht staat niet op rood maar op kunst. (3 stemmen)
3. Wacht-tijd voorspeller/omreisadvies (1 stem)
4. Klokken weg, stop de tijd! /  stop watch (1 stem)
5. Knapzak met koffie / krantje en eten (1 stem)
6. Accepteren
7. Tot rust komen
8. No deadlines no stress
9. Mobiele openingszin: deze popt overal in Eindhoven op zodat je met de toevallige voorbijganger een gesprek aan kunt gaan
10. Muziek die automatisch aangaat bij het wachten (je kunt zelf instellen waar je rustig van wordt)
11. Een park in de buurt.
     

Workshop 4: Waar maken we ruimte voor?
Studio 1:1 ging aan de slag met de vraag waar we in de stad ruimte voor moeten maken. De casus van deze workshop:

• Groen voor Blik
• Van wie is de straat?
• Hoe kunnen we werk maken van een transitie naar een autovrije stad
• Auto heeft in de afgelopen decennia een prominente (fysieke) plek gekregen in de stad
  • 10m2 parkeerplek per inwoner
  • Willen we dat? Kan dat niet anders?

 
Wat als we straten inrichten voor mensen in plaats van auto's?

 Waarom belangrijk: vanwege klimaatverandering:

• In de toekomst wordt het heter. Met namen in hoogstedelijke gebieden ontstaan hitte kernen. Dit kun je verminderen door meer groen.
• Het gaat in de toekomst vaker en harder regenen: betere waterberging in straten
• Kortom: we moeten onze straten klimaatadaptief maken.

 
Streven om in Eindhoven een pilot te starten.

• Locatie: straat of buurt selecteren.
• Participatie en co-creatie met bewoners
• Samen het concept uitwerken
• Uitvoeren en evalueren.

 
De workshop werd vervolgd met een korte demonstratie van een serious game. Hiermee kunnen belanghebbenden zelf aan de slag met hun ideeën om de straat te veranderen en hier de dialoog over voeren. Hieronder enkele reacties/vragen naar aanleiding van the serious game.

• Hoe voorkomen we dat parkeerproblemen zich verplaatsen naar straten/ buurten verderop? Moet het alternatief niet eerst op orde zijn. Auto's verdwijnen immers niet zomaar.
• Wordt er gebruik gemaakt van ambassadeurs/ early adaptors? Hoe selecteer je de straten waar dit zou kunnen werken? Hoe ga je om met weerstand in de straat?
  Vooronderzoek en draagvlak is belangrijk aandachtspunt in de voorbereiding. Van idee naar concrete pilot op straat kost ongeveer een jaar.
• Wordt er ook gekeken naar de lange termijn effecten van de pilot?
• Reactie gemeente: ervaring met invoeren van betaald parkeren zijn op sommige plekken positief. Daar heeft het juist geleid tot meer ruimte (lees: minder parkeerdruk) in de straat. Hier ligt dus een concrete kans om die vrije ruimte bijvoorbeeld te vergroenen en het gesprek aan te gaan over 'groen voor blik'.
• Reactie gemeente: bottom-up doen we ook ervaring op met fietsvlonders. Kleinschalig concept waarbij er tijdelijk één parkeerplek wordt vervangen door 8 a 10 fietsparkeerplekken. Impact is beperkt. Leidt veelal tot positieve ervaringen, waarbij we zien dat we een parkeerplek structureel kunnen opheffen.
• Hoe houden we de ruimte toegankelijk voor mensen met een beperking? Toegankelijkheid en inclusie als belangrijke randvoorwaarde voor het ontwerp. Daarin ook creatief met materialisering. Bijvoorbeeld geel in plaats van zwart asfalt.
• Hou goed contact met alle belanghebbenden. Win het vertrouwen. Ook van de bewoners die verandering lastig vinden/ weerstand hebben.

Workshop 5: Team Solar van de TU/e

Team Solar van de TU/e nam ons mee in de ervaringen en avonturen die zij beleefd hebben met hun grote innovatie: een auto op zonne-energie. Elk jaar wordt er door een nieuw bevlogen team gewerkt aan de verbetering van de auto op zonne-energie. Ondanks voor- en tegenspoed blijven studenten belangeloos werken aan deze toekomstdroom.

Mobiliteit is en blijft belangrijk voor ons als mens

Het verbindt onze ontmoetingen, verlegt onze grenzen en voedt daarom ons welzijn en geluk. Werken aan een Masterplan Mobiliteit kan daarom niet zonder de ‘mens’ kant van mobiliteit. Tijdens dit dromenlab werd nagedacht over de (verbindende) waarde van mobiliteit en hoe mobiliteit nóg meer bij kan dragen aan ons welzijn en geluk en wat voor jou nu een prettige reis is.

De hamvraag was: wat is voor inwoners van Eindhoven nu eigenlijk een prettige, fijne reis in de stad? Maar ook, hoe kunnen we inwoners en bezoekers bewegen om de juiste keuzes daarin te maken, zodat Eindhoven in 2050 een stad is waar iedereen prettig reist en verblijft.

Wetenschapper Ellen van Bueren ging met de aanwezigen het gesprek aan over de verbindende waarde van mobiliteit. En onder leiding van Joost van der Made (Embassy of Urban Mobility Eindhoven) werd het gesprek gevoerd over de noodzaak van gedragsverandering naar een prettige reis voor iedereen.

Patrick van Hees (geluksprofessor) inspireerde de deelnemers met zijn presentatie :

Na het eerste succesvolle dromenlab droomden we tijdens dit tweede dromenlab over hoe Eindhoven er in 2050 uitziet en welke impact mobiliteit heeft op de stad en de (openbare) ruimte. We zochten naar antwoorden op vragen als; hoe zouden straten in Eindhoven eruit moeten zien, waar worden wij als stad blij van? Van wie is de straat eigenlijk? Hoe houden we de stad leefbaar en prettig om in te wonen en te werken, die bezoeken én om in te reizen? Wat zijn de dominante vervoermiddelen en waarvoor zou meer of juist minder ruimte moeten zijn?

Bekijk de presentaties hieronder.

Als start van het traject organiseerde de gemeente een Dromenlab over mobiliteit in 2050 op 26 januari 2023. Tijdens dit Dromenlab droomden en deelden we gezamenlijk onze ideeën over de mobiliteit van de toekomst.