Omgevingsvisie: Eindhoven is een compacte stad waar alles dichtbij is

De omgevingsvisie beschrijft onze ambitie, welke opgave we hebben en welke keuzes we maken om de ambitie te bereiken. In 2040 is Eindhoven de stad waar de toekomst gemaakt wordt, met een goede balans tussen onze unieke economie, ecologie en welzijn. Dit kunnen we alleen bereiken als we de verschillende thema’s zoals wonen, verdichting, groen, klimaat en duurzaamheid, gezondheid, economie, mobiliteit en leefbaarheid in samenhang met elkaar ontwikkelen. Samen bepalen zij immers de leefkwaliteit van de stad. Om deze reden kiezen we voor een compacte stad waar alles dichtbij is. De keuzes uit de omgevingsvisie worden de komende jaren concreter gemaakt en uitgewerkt in verschillende omgevingsprogramma’s en het omgevingsplan.

Eindhoven is een groene stad en dat willen we blijven. We versterken bestaande groenstructuren, voegen groen toe en verbinden groene plekken, groot en klein, met elkaar. Het groen zorgt voor een koelere stad in de zomer en geeft de mogelijkheid om water op te vangen en op te slaan bij hevige regen. Ontwikkelingen in het groen zijn mogelijk, maar wel zo dat groen en bebouwing in balans zijn. 

In 2040 kan iedereen binnen vijf minuten van zijn huis naar een koele, schaduwrijke plek lopen en binnen 15 minuten fietsen is voor iedereen een groot park bereikbaar. Er worden parken toegevoegd en versterkt en ook in de buurten wordt groen toegevoegd. Het groen wordt gebruikt voor sporten, spelen, bewegen, ontmoeten en recreëren.

De beschikbaarheid van voldoende energie is essentieel voor de energietransitie en de ontwikkeling van de stad. We zetten steeds meer in op hernieuwbare energie en faseren fossiele brandstoffen uit. Dat is nodig om onze bijdrage te leveren aan het beperken van de klimaatverandering en goed voor onze directe leefomgeving. We integreren de energietransitie in ruimtegebruik, zowel boven als onder de grond.

Eindhoven ontwikkelt binnen de bestaande grenzen van de stad en gaat slim om met de beschikbare ruimte en het combineren van functies, in alle nieuwe en bestaande gebieden. We kiezen voor een compacte stad waar alles dichtbij is. Dit zorgt niet alleen voor ruimtewinst, maar verbetert ook de kwaliteit, leefbaarheid, gezondheid en levendigheid in gebieden en wijken. We bouwen in principe niet in het groen en ontwikkelen vooral op plekken waar veel voorzieningen zijn en het hoogwaardig openbaar vervoer dichtbij is. De grootste ontwikkelingen vinden plaats in het centrum, de stadsdeelcentra (zoals bij WoensXL) en aan de HOV-assen, zoals de toekomstige HOV-as van het centrum via het Kastelenplein naar de ASML-campus. In de woongebieden verdichten we vooral rond de buurt- en wijkcentra.

Eindhoven streeft naar veilige en schone manieren van vervoer. Omdat we kiezen voor een compacte stad waar alles dichtbij is, zijn alle dagelijkse voorzieningen zoals winkels, scholen, huisartsen, apotheken en recreatie binnen 15 minuten per fiets of te voet bereikbaar. Dit maakt lopen en fietsen een logische keus. 

Vooral binnen de ring is lopen, fietsen en openbaar vervoer de belangrijkste manier om je te verplaatsen. Dit bevordert schonere en gezondere vervoerskeuzes en bespaart ruimte. Auto's spelen een kleinere rol. Het autoverkeer wordt vooral via de hoofdwegen (randweg A2/N2, ring en hoofdradialen) geleid. Doorgaand autoverkeer door het centrum wordt voorkomen. Op speciale hubs kun je wisselen van vervoersmiddelen.

Eindhoven kiest ervoor om de Brainporteconomie te behouden en versterken. Dit doen we door het versterken van het technologie-, design- en kennisprofiel (TDK). We versterken de bestaande campussen en grote werkgebieden en onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor functiemenging in deze gebieden. De bestaande ruimte op deze terreinen wordt efficiënt benut en de bedrijvenlocaties worden verduurzaamd. Ook onderzoeken we waar nieuwe werkgebieden aangelegd of uitgebreid kunnen worden en hoe we bepaalde werkfuncties meer ruimte kunnen geven binnen woongebieden. Daarnaast voegen we nieuwe economische toplocaties toe, zoals KnoopXL, die de bestaande werkmilieus in de stad aanvullen. 

We behouden locaties voor het reguliere MKB en onderzoeken de mogelijkheden om op de kleinere bedrijventerreinen verschillende functies, zoals werken, wonen en voorzieningen, te combineren. Hierbij is het belangrijk dat er voldoende MKB-werkruimte beschikbaar blijft. Op deze manier worden de gebieden levendiger en aantrekkelijker, terwijl de economische diversiteit en het karakter behouden blijven.

Eindhoven is een innovatieve stad die altijd in ontwikkeling is. De stad heeft een sterke en duidelijk herkenbare ruimtelijke structuur. We vervlechten de groei van de stad met de bestaande structuren, waardoor de leefbaarheid van de stad versterkt wordt. 

De groei gebeurt met respect voor de stad en de identiteit van wijken en buurten, zonder daarmee de bestaande situatie te bevriezen. Want het verdichten van de stad gebeurt, op kleinere schaal, evengoed in bestaande woonbuurten. Kenmerkende gebouwen en gebieden als Strijp-S, de Kanaalzone en het Evoluon krijgen een heel andere functie, maar blijven herkenbaar als iconen in de stad. We beschermen het bestaande erfgoed en stimuleren transformatie. We voegen nieuwe bijzondere architectuur toe, zowel in nieuwe gebouwen als in de openbare ruimte.

De concept omgevingsvisie is opgesteld samen met de stad. Er is onder meer gesproken met vertegenwoordigers van Eindhovense organisaties en bedrijven. Ook is een bijeenkomst georganiseerd met de Eindhovense jeugdraad. Ruim 1.100 inwoners van de stad gaven hun mening, via een enquête en gesprekken op straat. Ook is er gebruik gemaakt van een Omgevingseffectrapportage waarin de milieueffecten van mogelijke keuzes zijn onderzocht. 

Nadat de concept omgevingsvisie in de gemeenteraad besproken is kunnen nog aanpassingen worden gedaan. Hierna wordt de ontwerp omgevingsvisie in de zomer van 2024 ter inzage gelegd. Iedereen die dat wil, kan dan reageren. De gemeente kijkt of de reacties reden zijn om de omgevingsvisie aan te passen. Vervolgens wordt de omgevingsvisie vastgesteld door de gemeenteraad. Dat is aan het einde van 2024. Meer over de omgevingsvisie is te vinden op www.eindhoven.nl/omgevingsvisie.