Vanaf 1 januari 2024 is er één wet die alles regelt voor de ruimte waarin we wonen en werken. De Omgevingswet. Deze nieuwe wet geldt voor alle inwoners en ondernemers in Nederland. De Omgevingswet bundelt en vereenvoudigt de regels voor alles wat je buiten ziet, hoort en ruikt.  Bijvoorbeeld: milieu, bodem, water, wegen, monumenten, natuur, geluid en nieuwbouw. Meer over de omgevingswet.

Verleende vergunningen blijven van kracht (overgangsrecht is van toepassing) en je hoeft niet opnieuw een melding te doen. Uitzondering hierop zijn kortdurende en mobiele activiteiten die voorheen niet meldingsplichtig waren, maar onder de Omgevingswet wel.

Dan moet je nagaan of je een omgevingsvergunning nodig hebt voor een milieubelastende activiteit en of er milieuregels gelden op grond van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) of het omgevingsplan van de gemeente. Dat lichten we hieronder toe.

Voor de meeste bedrijven (ca. 95 procent) staan de milieuregels in het Activiteitenbesluit milieubeheer. Ongeveer 5 procent van de bedrijven heeft een omgevingsvergunning voor het oprichten en exploiteren van de inrichting. Die bedrijven moeten -naast de vergunningseisen- soms ook nog aan milieuregels in het Activiteitenbesluit voldoen.

Voor bedrijven staan ná inwerkingtreding van de Omgevingswet de milieuregels in het nieuwe Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en/of in het omgevingsplan van de gemeente. Het is verstandig zowel het Bal te raadplegen, als het omgevingsplan.

De grootste verandering onder de Omgevingswet is dat er niet meer uitgegaan wordt van een inrichting (het totale bedrijf), maar van afzonderlijke milieubelastende activiteiten. Het kan dan ook zo zijn dat een bedrijf bestaat uit diverse milieubelastende activiteiten.

Een klein percentage van de bedrijven heeft een omgevingsvergunning nodig voor het uitvoeren van een milieubelastende activiteit. Die bedrijven moeten ook aan milieuregels in het Bal voldoen. Als een bedrijf vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet moet voldoen aan de milieuregels in het Activiteitenbesluit, moet het na inwerkingtreding van de Omgevingswet voldoen aan nagenoeg gelijke regels in het Bal. Voor een groot aantal bedrijven (bijvoorbeeld de detailhandel en horeca) gaat het Bal niet gelden. Die bedrijven kunnen hun milieuregels terugvinden in het omgevingsplan van de gemeente. Die regels zijn op het moment dat de Omgevingswet in werking treedt nagenoeg gelijk aan de milieuregels die nu voor hen gelden in het Activiteitenbesluit.

De gemeente kan via aanpassing van het omgevingsplan bepaalde milieueisen op termijn aanscherpen en afzwakken. Bijvoorbeeld regels voor geluid of extra regels om luchtemissies te beperken. Bij iedere omgevingsplanwijziging hebben bedrijven, net als andere belanghebbenden, de mogelijkheid van inspraak en beroep.

Complexe bedrijven

Onder de huidige wetgeving (tot 1-1-2024) was een beperkt gedeelte van de bedrijven een ‘provinciale inrichting’. Dit betekent dat de provincie het bevoegd gezag is voor alle vergunningverlening. Onder de Omgevingswet vallen er nog minder bedrijven en activiteiten onder het provinciaal gezag. Dit zal gaan om de zogeheten ‘complexe bedrijven’. Dit zijn bedrijven met mogelijk grote gevolgen voor de leefomgeving.

Uitvoering vergunningverlening

In Zuidoost Brabant is de voorbereiding van de vergunningverlening en het toezicht en de handhaving op bedrijven belegd bij de Omgevingsdienst ODZOB. Dat zal ook zo blijven na inwerkingtreding van de Omgevingswet. Bij het doen van een aanvraag of indienen van een melding zal de communicatie met bedrijven dan ook door de ODZOB verzorgd worden.

Belang inbrengen

In het omgevingsplan kan de gemeente meer lokaal maatwerk eisen op milieugebied. Bij de voorbereiding van het omgevingsplan is de gemeente verplicht om aan participatie te doen. Je kan beroep instellen tegen het omgevingsplan als je het er niet mee eens bent.

Gemeentelijke verordeningen

Je vindt de gemeentelijke verordeningen voor de leefomgeving grotendeels in het omgevingsplan. Tot 2030 moeten initiatiefnemers of belanghebbenden zowel in het omgevingsplan als in het verordeningenbestand controleren of er regels zijn voor een bepaalde activiteit.

De omgevingsvisie

De omgevingsvisie kan voor jou belangrijk zijn, omdat zij richting geeft aan het gemeentelijk beleid en omdat het consequenties kan hebben voor je bedrijf. Bijvoorbeeld als je uitbreidingsplannen hebt of je bedrijfsvoering wilt wijzigen. Dit kan ook nog geconcretiseerd zijn in een Omgevingsprogramma.

(Ver)bouwplannen?

Handig om te weten Vanaf 1 januari 2024 gaat ook de nieuwe wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Dit betekent dat woningeigenaren bij bouw- of verbouwingsplannen een kwaliteitsborger moeten inschakelen. Deze kijkt mee of het gebouw aan de technische regels en kwaliteitseisen voldoet. De Wkb moet ervoor zorgen dat gebouwen veiliger en beter gebouwd worden. Meer informatie vind je op deze pagina.

Ben je ondernemer? Ondernemers en bedrijven kunnen de pagina Uitleg voor het bedrijfsleven op iplo.nl raadplegen. Daar staat waar zij informatie kunnen vinden over de Omgevingswet en het Omgevingsloket. De pagina verwijst zowel naar informatie op iplo.nl als op andere websites.

Ben je inwoner? Je kunt vanaf 1 januari 2024 naar het Omgevingsloket voor informatie over (vergunning)aanvragen en voor lokale informatie over uw omgeving. Bijvoorbeeld over waterkwaliteit of geluidsnormen.