Nieuws & video's Herinrichting Binnenstad

Het centrum van Eindhoven ontwikkelt zich de komende jaren verder tot het hart van Brainport Eindhoven. Veel bouwplannen en initiatieven staan op stapel, zoals District E en KnoopXL. Vanaf volgend jaar ondergaat de binnenstad een metamorfose. De huidige bestrating is aan vervanging toe en de inrichting is verouderd. Na het testen van de nieuwe bestrating dit najaar, start in 2020 de uitvoering. Eerst het Stratumseind, aansluitend de Rechtestraat en daarna volgen de andere straten waar nu nog de rode steentjes liggen.

Nieuwe bestrating

“De ervaringen met de proefbestrating in de binnenstad gaven aan dat Eindhovenaren het belangrijk vinden dat de nieuwe bestrating levendig is, van goede kwaliteit en een Eindhovens karakter heeft. Daar hebben we naar geluisterd”, aldus Rik Thijs. Op zoek naar dat karakter is via grondboringen inspiratie gezocht in de Eindhovense ondergrond. Samen met de Eindhovense bureaus Atelier NL en Envisions en supervisor Winy Maas is een verdiepingsslag gemaakt met kleuren, vormen, texturen en patronen. De nieuwe, Eindhovense steen is van modern beton en heeft een warme, grijze basiskleur. De levendige schakering van kiezeltjes in verschillende kleuren verwijst naar de ondergrond.

Verdere inrichting

Alle straten krijgen een gelijkvloerse stoep-straat-stoep indeling, begrensd door banden in natuursteen. De nieuwe betonsteen komt in de stoepen, het straatgedeelte (middenloper) wordt uitgevoerd in asfalt of materiaal met dezelfde eigenschappen. Ondergronds komt een klimaatadaptief watersysteem door de aanleg van gescheiden riolering en ondergrondse berging. Zo’n honderd klimaatadaptieve bomen en planten zorgen voor meer groen en diversiteit, passend bij het Brabantse landschap. De binnenstad krijgt verder nieuwe, slimme verlichting en verspreid door de binnenstad komen objecten zoals bankjes en afvalbakken.

Kosten

De totale kosten voor de herinrichting, de complexe en ingrijpende maatregelen voor waterberging en investeringen in groen bedragen ruim 18 miljoen euro. Uit oogpunt van kostendekking kiest het college ervoor om nu nog niet de Markt te herinrichten, maar daar de komende tijd alternatieve middelen voor te zoeken. In september moet de gemeenteraad nog instemmen met de kosten en dekking van de herinrichting.

Het centrum van Eindhoven is volop in ontwikkeling. Vanaf 2020 gaat de binnenstad op de schop. De (winkel)straten met de rode steentjes én het Stratumseind krijgen fasegewijs een nieuwe inrichting. Rik Thijs: “Eerder testten we al verschillende bestratingsmaterialen. Daar gaan we mee door. Maar ook het groen gaan we nu testen. Om te beginnen op de Demer, waar we nu twee bomen in een bak hebben geplaatst. Later dit jaar willen we ook op andere plekken meer groen plaatsen. Zo bekijken we wat er mogelijk is in de binnenstad. Ook horen we graag wat bewoners, ondernemers en bezoekers als prettig ervaren.”

Na een bredere verkenning onder leveranciers van bestratingsmaterialen hebben beiden zelf verder onderzoek gedaan. Nanou Jacobs licht toe: “We zijn letterlijk op zoek gegaan naar de wortels van Eindhoven. Samen met onze stadsarcheoloog Nico Arts hebben we boringen gedaan in drie verschillende typisch Eindhovense grondlagen: esdek, beekdal en zandrug. Dat leverde een mooi palet aan kleuren, materialen en texturen op die ons verder kunnen helpen.”

Verdiepingsslag

De resultaten van de grondboringen zijn overgedragen aan twee Eindhovense ontwerpbureaus. “Zij maken nu een verdiepingsslag die uiteindelijk moet leiden tot de gewenste bestrating. We kiezen daarbij beton als uitgangspunt voor de tegels. Je kunt daarmee geheel naar eigen inzicht een toplaag creëren (textuur), die qua kleur en uitstraling aansluit bij Eindhovense karaktereigenschappen, zoals modern, spannend en ongepolijst. Ook het legpatroon is daarbij van invloed. Vandaar dat we ook daarvoor de verschillende mogelijkheden bekijken”, aldus Tom van Tuijn.

Stoep-straat-stoep

Bij de indeling van de straat blijft het (eerder bepaalde) uitgangspunt een gelijkvloerse straat met twee stoepen: een comfortabele asfaltstrook in het midden (straat), aan beide zijden betontegels (stoep) met daartussen een fraai uitgevoerde belijning (banden). Nanou Jacobs: “De keuze voor asfalt leverde tijdens de testperiode gemengde reacties op. We gaan daarom bekijken hoe we ook het asfalt verder kunnen doorontwikkelen, met meer aandacht voor bijvoorbeeld kleurnuances en unieke uitstraling.”

Het streven is om voor de zomer duidelijkheid te hebben over de materiaalkeuzes.

Kijk mee op de Demer

Het proefvak op de Demer bestaat uit een gelijkvloerse straat met twee stoepen, een comfortabele asfaltstrook in het midden (straat), aan beide zijden tegels en groen (stoep) met daartussen een fraai uitgevoerde belijning (banden), in verschillende grijstinten. Vanaf donderdag 25 oktober kunnen geïnteresseerde Eindhovenaren zich via tours (rondleidingen) laten informeren over de proefbestrating en die zelf ook testen. Wethouder Jan van der Meer en supervisor Winy Maas doen daarvoor tussen 11.00 en 11.30 uur samen de aftrap. De tours vinden plaats tijdens Dutch Design Week (DDW) en de aansluitende week. 

Boeiende Binnenstad

De proefbestratingen maken deel uit van het project Boeiende Binnenstad. Hierbij is het streven om vanaf eind 2019 fasegewijs de (winkel)straten met de rode steentjes én het Stratumseind te gaan herinrichten. De keuzes die vanuit de proefbestrating worden gemaakt, gelden ook voor toekomstige herinrichting van andere straten in de binnenstad. Het eerste project in de binnenstad dat met de nieuwe materialen wordt uitgevoerd, is de herinrichting van de Vestdijk/Hertogstraat/Kanaalstraat als stadsboulevard. De werkzaamheden hiervoor startten onlangs. Met het oog op de voortgang daarvan is het van belang dat het college eind dit jaar een besluit neemt over de definitieve materiaalkeuzes.

Drie proefvakken

De gemeente richt drie proefvakken in om zo een brede beoordeling van de bestratingsmaterialen te kunnen doen op aspecten van uitstraling, duurzaamheid/gebruik en beheer/onderhoud. Sluiten de materialen aan bij wat we met onze (binnen)stad willen uitstralen? Is het materiaal slijtvast en prettig in het gebruik? Zijn de materialen goed schoon te maken na bijvoorbeeld een evenement? Naast de proefvakken op de Demer en Nieuwstraat komt er dit najaar een derde proefvak op de Vestdijk-Noord (tussen 18 Septemberplein en Nieuwstraat). Daar is dan meer een totaalbeeld te zien met andere inrichtingselementen zoals fietsparkeren, groen en verlichting.

Markt

Jana (16), Milan (17), Julian (17), Rob (18) en Pepijn (19) vertelden uitgebreid hoe zij de binnenstad nu ervaren en wat hun wensen en ideeën zijn. Zo zijn Milan, Julian en Rob graag in de binnenstad om lekker te kunnen freerunnen en wat rond te hangen. Jana zit graag op openbare bankjes en Pepijn brengt het liefst zijn tijd door op een terras. Hij vindt het jammer dat het aanbod beperkt is: “De terrasjes zijn bijna allemaal op de Markt. Wat dat betreft is het Catharinaplein wel een aanwinst.” Over de Markt zijn de meningen verdeeld: fijn dat er veel terrasjes zijn, maar het geheel maakt een rommelige indruk. Rob is uitgesproken over de carrousel: “De draaimolen op de Markt hoort écht bij Eindhoven!”

Wat ze op dit moment missen in de binnenstad? Hun reacties varieerden van een stadsstrand of urban sportpark tot meer hippe zaakjes en meer alternatieve plekken.

Betere keuzes

Na afloop in het Stadhuis bedankte Tom van Tuijn de jongeren voor hun inbreng: “Het helpt ons om betere keuzes te maken.” De komende tijd volgen er meer van dit soort bijeenkomsten. Zo gingen de ontwerpers deze vrijdag al weer op pad met een groepje senioren.

Tijdloze bogen

Met zijn idee 'Tijdloos Eindhoven' won Daan van der Linden (creatief concept manager) de CityChallenge. Hij kwam met de tijdloze boogvorm voor het creëren van meer groen en sfeer in de binnenstad. "Boogjes prikkelen de nieuwsgierigheid en geven je steeds weer het gevoel dat je een nieuw deel van de stad nadert", zo is te lezen in zijn uitgebreide inzending. De jury waardeerde zijn originele aanpak met een eerste prijs.

Overige prijzen

De tweede prijs ging naar Erik Vos en Peter van Beelen voor hun idee om met de 20.000 m2 rode steentjes die vrijkomen een 'dome' te bouwen: een koepel met ruimte voor ontmoeting, beleving en vermaak. Ward Kromhout, Roy van Gool en Sophie Peters wonnen met ‘Expeditie Eindhoven’ de derde prijs. Door gebruik van licht, groen en kunst willen zij verborgen en verwaarloosde plekken laten opleven. Verder reikte de jury twee jongerenprijzen van elk € 250,- uit. Mika van den Biggelaar en Jarod van den Heuvel ontvingen deze voor hun inzending ‘Een binnenstad vol ideeën’. Voor hun ideeën om de binnenstad ook voor kinderen leuker te maken, kregen Jippe en zijn zusje Suze van den Heuvel een cheque van € 250,-.

Het ontwerp

“We zijn ontzettend blij met alle ideeën. De energie spat van de inzendingen af. Aan het projectteam de mooie uitdaging om te bekijken hoe we de ideeën kunnen gaan verbinden met het ontwerp van onze binnenstad”, aldus wethouder Wedemeijer. De winnende ideeën zijn de komende weken nog te bekijken in het Stadskantoor en op eindhoven.nl/boeiendebinnenstad.